Afgelopen maand heeft opnieuw een wereldwijd temperatuurrecord gevestigd. Januari 2025 was 1,75 graden warmer dan voor de opwarming van het klimaat normaal was. Wetenschappers zijn verbaasd, omdat door het weersverschijnsel La Niña juist weer lagere temperaturen werden verwacht.
Januari was “opnieuw een verrassende maand”, concludeert Samantha Burgess van de Europese klimaatdienst Copernicus. Uit cijfers van die dienst blijkt donderdag dat januari 2025 een stuk warmer was dan het vorige record, uit 2024. De eerste maand van het jaar “zetten de recordtemperaturen van de afgelopen twee jaar door, ondanks de La Niña-omstandigheden in de tropische Stille Oceaan en hun tijdelijke afkoelende effect”, zegt Burgess.
In de eerste helft van 2024 was er juist nog sprake van een El Niño, wat normaal hogere temperaturen met zich meebrengt. Het werd dan ook het warmste jaar sinds het begin van de metingen.
Volgens de Amerikaanse klimaatwetenschapper Zeke Hausfather was de recordwarme januari “afwijkend, zelfs naar de maatstaven van de afgelopen twee jaar”. Hij wijst erop dat eerdere temperatuurrecords in januari allemaal werden gevestigd tijdens El Niño-omstandigheden.
El Niño en La Niña
El Niño is een natuurlijke schommeling in het weer, die zorgt voor hoge zeewatertemperaturen in de Stille Oceaan, met name bij de kust van Zuid-Amerika. Het zorgt voor nattere periodes in Zuid-Amerikaanse landen en juist voor droger weer in Indonesië en Australië. La Niña is het tegenovergestelde verschijnsel. Dan welt het koude water op uit de diepe oceaan. Het zorgt ervoor dat het in Zuid-Amerikaanse landen een stuk droger is, behalve in het Amazonegebied: dat wordt natter. Ook in Azië en Oceanië zorgt La Niña voor meer neerslag.
Versnelt de opwarming?
Sommige wetenschappers vrezen dat de wereldwijde klimaatopwarming aan het versnellen is. Deze week nog schreef een groep onderzoekers in het wetenschappelijke tijdschrift Environment dat verminderde luchtvervuiling zorgt voor meer opwarming. Eerder zou de uitstoot van vervuilende stoffen een deel van de klimaatverandering hebben ‘verborgen’.
Over die theorie is onder wetenschappers nog veel discussie. Een andere groep onderzoekers noemde in december het gebrek aan bewolking als oorzaak van de temperatuurpiek. Doordat er in 2023 minder laaghangende wolken boven de aarde hingen, weerkaatste er minder zonlicht terug de ruimte in en warmde de planeet sneller op.
Het is nog onduidelijk of het gebrek aan bewolking toevallig was of deel uitmaakt van een trend, schreef deze groep onderzoekers. Daarmee is volgens hen ook nog onduidelijk of de recordtemperaturen een signaal zijn dat de klimaatopwarming versnelt.
Zeetemperaturen weer omlaag
Volgens sommige wetenschappers zijn de huidige recordtemperaturen een resultaat van de ‘normale’ klimaatverandering die de mens veroorzaakt door broeikasgassen uit te stoten. Op BlueSky wijst de Amerikaanse hoogleraar Michael Mann er bijvoorbeeld op dat de oceaantemperaturen dankzij La Niña wel weer ruim onder de records van vorig jaar liggen. Dat is volgens Mann een belangrijk teken dat de klimaatverandering gestaag blijft doorgaan, maar niet versnelt. “De werkelijkheid is al erg genoeg”, schrijft hij bij die conclusie.
Nu.nl
