De persvrijheid in Suriname blijft onder druk. Ondanks herhaalde pogingen van de regering–Santokhi om de relatie met de media te verbeteren dan wel wat verkeerd is gegaan te herstellen, lijkt het haar eerder gegeven om op gespannen voet met de vierde macht van de samenleving te staan. Vrijdag 28 maart was wederom zo een dag waarbij uitgerekend het ministerie van de minister die erom bekend staat pers en samenleving te schofferen, een activiteit organiseerde: Openbare Werken besloot een persmoment in te lassen na de kritieken vanuit samenleving vanwege een zichtbare scheur in de op woensdag 26 maart vernieuwde en heropende Saramaccadoorsteekbrug.
Bij deze bijeenkomst gingen deskundigen van FIRM Engineering in op vragen van de media. Degene die het geheel als master of ceremonie leidde, was het echter niet eens met een vraag van een journalist om verduidelijking over de scheur in het wegdek van de brug. Dat liet de vrouw in niet mis te verstane woorden blijken. Het was niemand anders dan dezelfde persoon die delen van de samenleving verraste met haar uitspraak dat men de huidige president niet lust, omdat hij van een bepaalde bevolkingsgroep is; ze vergat daarbij aan te geven hoe zijn partij dan als grootste partij uit de bus is gekomen bij de verkiezingen van 2020. Haar gedrag vrijdag is tekenend voor hoe de regering waarvoor zij opkomt met de vrije pers denkt om te gaan.
En dit komt nog geen week nadat de hoofdredacteur van een online mediahuis tijdens het congres van de ABOP, de partij van de vicepresident, onheus werd behandeld door sympathisanten van de politieke organisatie en een beveiliger werkzaam bij het Directoraat Nationale Veiligheid (DNV). Het was niet de eerste keer dat de entourage van óf rond de tweede man van het land of hijzelf betrokken raakten bij incidenten met de media. Nog vers in het geheugen liggen de uitspraken “no aksi mi law law sani”; de vondst van handgranaten onder de auto van een journalist die dagen daarvoor door beveiligers van de vicepresident hardhandig was aangepakt; het afsnauwen van een journaliste door de vicepresident, maar ook de talrijke keren dat leden van de ministerraad in aanvaring zijn gekomen met de media.
Om te voorkomen dat Suriname wederom grote stappen achteruit zou gaan op de internationale persindex haastte de regering zich begin 2023 in een Opo Yari Lunch met de media; iets dat grote vraagtekens opriep aangezien het niet bekend is dat regeringen met onafhankelijke media gaan samen eten. Het zou de objectiviteit weleens kunnen beïnvloeden. Helaas gaven mediahuizen wel gehoor aan deze uitnodiging, waarbij de communicatiedienst van het kabinet schreef: “De Opo Yari Lunch lag in het kader van het verder verbeteren van de relatie tussen het kabinet en de Surinaamse pers. President Santokhi heeft aangegeven dat er meer ruimte gecreëerd zal worden voor de pers.”
De media zou volgens het staatshoofd een belangrijk instrument zijn om informatie door te geleiden naar de samenleving. “Het Kabinet van de President doet er alles aan om de dienstverlening te verbeteren. De mediabijeenkomst is bedoeld om na te gaan welke behoeften en wensen er zijn bij de informatieverstrekking. De regering wil zoveel als mogelijk de informatie stroomlijnen en de tijd die hiermee gepaard gaat zo efficiënt en effectief mogelijk gebruiken. Er zal eraan gewerkt worden om aan de vertegenwoordigers van de verschillende mediahuizen meerdere mogelijkheden te bieden voor een betere informatieverstrekking.” Zo schreef de CDS verder.
Echter is hier weinig van terecht gekomen. Na januari 2023 is het een paar keer voorgekomen dat ministers sarcastisch journalisten van repliek dienen dat zij tijdens het vorige kabinet niet instaat waren vragen te stellen, wat natuurlijk bezijdens de waarheid is. De regering–Bouterse heeft meer dan welke regering dan ook met de pers te maken gehad, maar niet het negatieve trackrecord van de regering–Santokhi opgebouwd voor wat betreft omgang met de media. Want – om terug te komen op de bedoeling van de Opo Yari Luch – het daaropvolgende jaar uitte het staatshoofd plotseling zijn bezorgdheid over de manier waarop nieuws wordt vergaard en gepresenteerd aan de samenleving. Over dezelfde media waarmee hij had geluncht zei hij dat ze hun rol in Suriname op een verantwoordelijke manier moeten vervullen en dat het de plicht van de regering is om daarvoor te zorgen. Het was hem kennelijk ontgaan dat Suriname de vrije onafhankelijk media kent, waarover de regering niet kan beslissen.
Santokhi sprak over richtlijnen en principes die de regering samen met mediawerkers zou kunnen ontwikkelen om de kwaliteit van de journalistiek te waarborgen. Hij vergat ook dat die taak voor de journalistenvereniging is weggelegd. Maar op een andere manier kennen wij deze regering niet. Zij volgt het principe van: “Het is eenieders schuld, behalve wij”. Na het incident met de hoofdredacteur van Suriname Herald haastte het kabinet zich in een persbericht waarin werd aangegeven dat president Santokhi de leiding van DNV opdracht heeft gegeven om het voorval grondig te onderzoeken. Op basis van de feiten die uit dit onderzoek naar voren komen, zullen passende maatregelen worden genomen.
“De president benadrukt dat hij onvoorwaardelijk staat voor recht en wet en dat hij de vrije pers te allen tijde zal verdedigen. Een vrije pers is een essentieel onderdeel van een goed functionerende rechtsstaat en vormt een fundament voor democratie en transparantie. Het Kabinet van de President zal verdere ontwikkelingen in deze zaak nauwlettend volgen en blijft zich inzetten voor het waarborgen van de rechten van alle burgers, inclusief die van journalisten.” Zo luidde het persbericht verder. Het is echter dezelfde hoogdravende taal waarmee het kabinet zich bedient wanneer zij of een van haar leden wederom in ongenade zijn gevallen bij de samenleving. Veel hoeft men dus niet te verwachten.
